اما چرا کافه‌ها این‌قدر محبوب شده‌اند؟ و این محبوبیت چه نسبتی با جامعه امروز ایران دارد؟
قهوه؛ نوشیدنی قرن جدید یا نوشداروی قرن ما؟
روز جهانی قهوه، فرصتی است برای توجه به فرهنگی که شاید تا چند دهه پیش در کشور ما چندان شناخته‌شده نبود. اما امروز، قهوه به بخشی از سبک زندگی جوانان و حتی نوجوانان بدل شده است. کافی‌شاپ‌ها مکان‌هایی هستند که نه‌فقط نوشیدنی سرو می‌کنند، بلکه فضای مکث و تأمل می‌سازند؛ جایی برای گفت‌وگو، خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی یا حتی خیره شدن به خیابان و رهایی از دغدغه‌ها.
در جامعه‌ای که بستر مناسبی برای تخلیه هیجانات روحی، گفت‌وگوی آزاد و تجربه زیست شهری با کیفیت بالا فراهم نیست، کافه‌ها به‌نوعی «خلأهای عاطفی و فرهنگی» را پر کرده‌اند.
کافه‌ها؛ قرارگاه انرژی در دل بحران
نوجوانان، دانشجویان، کارمندان، هنرمندان و حتی خانواده‌ها، همه در این روزها به‌نوعی مشتری کافه‌ها هستند. در فضایی که امید اجتماعی تحلیل رفته و بسیاری از نهادهای فرهنگی رسمی نتوانسته‌اند پاسخگوی نیازهای نسلی باشند که در میانه بحران‌ها بزرگ شده‌اند، کافه‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند. نه‌فقط به‌عنوان مکان‌هایی برای تفریح، بلکه به‌مثابه «پناهگاه روانی» برای نسلی که به ارتباط انسانی، تجربه زیسته‌ی لحظه‌ای و نوشیدن یک فنجان قهوه نیاز دارد.
کافه‌نشینی؛ یک فرهنگ نو یا واکنشی به خلأها؟
رشد قارچ‌گونه کافه‌ها اگرچه گاهی به‌شکلی بی‌برنامه صورت گرفته، اما خود نشانه‌ای از یک نیاز عمیق اجتماعی است. جامعه‌ای که در آن، فضای امن برای جوان بودن، برای حرف زدن، برای خلق و تجربه بسیار محدود شده، طبیعی است که به سمت مکان‌هایی برود که کمترین قضاوت، بیشترین آزادی و بیشترین حس تعلق را ارائه می‌دهند.
کافه‌ها، با همه نقدهایی که به تجاری شدن‌شان وارد است، در بسیاری از مواقع نقش یک نهاد فرهنگی غیررسمی را بازی می‌کنند؛ جایی که ایده‌های خلاق متولد می‌شود، دوست‌یابی رخ می‌دهد، جلسات هنری و فکری شکل می‌گیرد و افراد لحظه‌ای نفس می‌کشند.
رشد کافه‌ها را نمی‌توان تنها به مدگرایی یا تقلید از فرهنگ غربی نسبت داد. در ایرانِ امروز، این فضاها تبدیل به جایگزینی برای نهادهای فرسوده فرهنگی و روانی شده‌اند. روز جهانی قهوه بهانه‌ای است برای مرور نقشی که قهوه، این نوشیدنی تلخ و انرژی‌بخش، و کافه‌ها در بازسازی امید، مکث، و زیستن در لحظه دارند.
