ماما؛ خط مقدم سلامت در هر بحران
الهام حسامی ضمن تبریک روز جهانی ماما به اساتید، دانشجویان و فعالان این حوزه، گفت: ماماها نخستین خط دفاعی در حفظ سلامت مادر و جنین هستند و شعار امسال، «ماما؛ خط مقدم سلامت در هر بحران» نیز بر این جایگاه تأکید دارد.
وی با اشاره به وظایف مهم ماماها در مراکز بهداشتی افزود: غربالگری و تشخیص زودهنگام بیماری‌هایی نظیر پره‌اکلامپسی، دیابت بارداری، کم‌خونی و عفونت‌ها در مراحل اولیه بارداری از جمله خدمات حیاتی ماماهاست که امکان مداخله به‌موقع و پیشگیری از عوارض جدی را فراهم می‌سازد.
ارائه خدمات جامع در دوران بارداری و پس از آن
به گفته حسامی، مراقبت‌های متناسب با سن بارداری، تغذیه مناسب، آموزش علائم هشدار، بهداشت فردی و آمادگی برای زایمان سالم، بخش جدایی‌ناپذیر از وظایف ماماها است. وی افزود: ماماها با پیگیری مستمر وضعیت مادر در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان و در صورت نیاز با ارجاع به‌موقع، از سلامت مادر و نوزاد محافظت می‌کنند.
توانمندسازی ماماها، نیاز نظام سلامت
مسئول سلامت مادران دانشگاه علوم پزشکی شیراز، توانمندسازی ماماها از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی مداوم بر پایه یافته‌های علمی روز، حمایت‌های مالی و شغلی، جذب نیروی انسانی و بهره‌گیری از سامانه‌های الکترونیکی را از راهکارهای تقویت جایگاه ماماها برشمرد.
آموزش نوین و فناوری در خدمت سلامت مادران
حسامی استفاده از آموزش‌های دیجیتال، چندرسانه‌ای و نرم‌افزارهای موبایلی برای مادران را موجب افزایش تأثیرگذاری دانست و افزود: بهره‌گیری از هوش مصنوعی، آموزش‌های گروهی و مشارکتی نیز در ارتقای سلامت مادران نقش چشمگیری دارد.
افزایش دسترسی به خدمات مامایی در مناطق محروم
وی با اشاره به سیاست‌های جدید در راستای جوانی جمعیت، از برنامه‌ریزی برای جذب ماما در مراکز روستایی با تسهیلات استخدامی و امتیازات بومی، راه‌اندازی مراکز خدمات سلامت با محوریت مامایی و ارائه بسته‌های حمایتی و تغذیه‌ای برای زنان کم‌درآمد خبر داد.
پاسخ به چالش‌های مامایی با سیاست‌گذاری نوین
به گفته حسامی، بازنگری در سیاست‌های توزیع نیروی انسانی، افزایش حمایت روانی و شغلی از ماماها، استفاده از فناوری برای آموزش و پیگیری بیماران، همکاری بین‌حرفه‌ای میان پزشک، ماما، روان‌شناس و کارشناس تغذیه، و تقویت زیرساخت‌ها در مناطق کمتر برخوردار، از جمله راهکارهای کلیدی بهبود وضعیت خدمات مامایی است.
خدمات مامایی در سیاست‌های جمعیتی جدید
حسامی با اشاره به مشاوره‌های پیش از بارداری، شناسایی زنان در سنین باروری و آموزش و تشویق به فرزندآوری به‌ویژه برای فرزند دوم و سوم، افزود: در دوران بارداری و پس از آن، ماماها با ارائه آموزش‌های تغذیه‌ای، مراقبت‌های روانی و اجتماعی، حمایت از زایمان طبیعی و کاهش مداخلات غیرضروری، نقش کلیدی در تحقق سیاست‌های جمعیتی ایفا می‌کنند.
از مراقبت‌های نوزادی تا غربالگری سرطان زنان
وی در ادامه با اشاره به خدمات مراقبتی از نوزاد تا پنج سالگی، از جمله رشد، تغذیه و واکسیناسیون، افزود: آموزش تغذیه انحصاری با شیر مادر تا ۶ ماهگی و تداوم آن تا دوسالگی نیز از وظایف مهم ماماهاست.
مسئول سلامت مادران دانشگاه علوم پزشکی شیراز خاطرنشان کرد: ماماها همچنین در غربالگری و پیشگیری از سرطان‌های شایع زنان، سلامت باروری دختران، درمان عفونت‌های تناسلی و شناسایی علل ناباروری نیز نقش دارد.
در پایان، حسامی با تأکید بر نقش پررنگ ماماها در سیاست‌های کلان جمعیتی و سلامت خانواده گفت: در حال حاضر، حدود هزار ماما در مراکز بهداشتی درمانی استان فارس، به ارائه خدمات تخصصی به مادران، نوزادان و خانواده‌ها مشغول‌اند.
