- ترامپ، در طول دوره ریاستجمهوری خود، بارها از رویکردی بهره برد که میتوان آن را «دیپلماسی نمایشی» یا «اقتدارسازی رسانهای» نامید. او تهدید میکرد، گاهی یک اقدام محدود نظامی انجام میداد، و سپس در یک بازگشت ناگهانی، پیشنهاد مذاکره میداد. هدف اصلی این چرخه نه حل بحران بلکه بهرهبرداری از فضای رسانهای برای تثبیت تصویری مقتدر از خود نزد افکار عمومی داخلی و جهانی بود.
وقتی رسانهها بازی را میفهمند
آنچه در گفتوگوی اخیر CBS اهمیت دارد، نه فقط پاسخهای مبهم یک سناتور، بلکه دقت و درک عمیق خبرنگاریست که با یک سؤال کوتاه، تناقض آشکار سیاست خارجی ایالات متحده را زیر ذرهبین میبرد. پرسیدن اینکه چرا مذاکرات به روز ۶۳ موکول شده، زمانی که حمله در روز ۶۱ صورت گرفته، بهمعنای بهچالشکشیدن ادعای جدیت در ضربالاجل و نیت واقعی در مذاکره است.
این افشاگری رسانهای نهتنها تصویری واقعی از تناقض در رفتار دیپلماتیک دولت ترامپ ارائه داد، بلکه نشان داد که رسانههای مستقل و حرفهای، حتی در کشورهایی مانند آمریکا که قدرت در دستان نخبگان سیاسیست، همچنان میتوانند صدای حقیقت باشند.
تهدید، حمله، مذاکره؛ سه پرده از یک نمایش
واقعیت آن است که در دیپلماسی واقعی، مذاکره پس از حمله نظامی، آن هم تنها دو روز بعد، نهتنها معنا ندارد بلکه بیشتر به تلاش برای کنترل بحران و جلب توجه بینالمللی شباهت دارد. در چنین شرایطی، دعوت به مذاکره نمیتواند حامل نیت صلح باشد، بلکه ابزار بازسازی چهره است.
این رفتار، نه فقط در قبال ایران بلکه در موارد مشابهی در سیاست خارجی دولت ترامپ نیز دیده شد: اعمال فشار، اقدام ناگهانی و سپس تلاش برای تنظیم روایت از موضع قدرت. اما همانطور که در این مصاحبه روشن شد، این نمایشها برای رسانههای آگاه، دیگر تازگی ندارد.
گفتوگوی CBS سندی کوچک اما با ارزش از نقش رسانه در افشای سیاستهای دوگانه است. با اوجگیری تنشها میان ایران و اسرائیل، ترامپ این بحران را به چشم فرصتی برای ایفای نقش نجاتبخش نگاه میکند.
ترامپ بیش از آنکه یک سیاستمدار استراتژیک باشد، یک تاجر رسانهای است؛ کسی که سیاست را از زاویه برندینگ میبیند. او نه دغدغهای برای مهار جنگ دارد و نه نگران آتش آن در منطقه است. هدفش صرفاً استفاده از صحنه است.
مذاکره در روز ۶۳، تصویری روشن از ذهنیتیست که بهجای حل بحران، از آن بهرهبرداری میکند.
او نه بهدنبال جلوگیری از جنگ است، نه بهدنبال ثبات؛ بلکه در پی نمایش برتری برای جلب آرای داخلی و تحمیل روایت خود در سیاست جهانی است.
✍🏻 سیده مریم ترابی
کارشناس ارشد مدیریت رسانه و سرپرست روزنامه اطلاعات در فارس