به گزارش آونگ پرس، تور رسانه‌ای در یک صبح داغ تابستانی آغاز شد؛ مقصد، مجموعه‌ای از مراکز تخصصی سازمان بهزیستی فارس بود: مرکز اورژانس اجتماعی ۱۲۳، خط مشاوره تلفنی ۱۴۸۰ و کارگاه‌های صنایع‌دستی مددجویان.
از همان ابتدا، برخورد گرم و صمیمی کارکنان بهزیستی چشمگیر بود. لبخند، احترام و انرژی مثبت، در چهره‌هایی موج می‌زد که هر روز بار روانی بخش بزرگی از جامعه را بر دوش می‌کشند؛ افرادی که با وجود درگیری روزمره با رنج‌های دیگران، خود حامل امید و آرامش‌اند.
در سالن کنترل، جایی که تیم‌های تخصصی روان‌شناسی، مددکاری و مداخلات فوری مستقرند، نگاهی گذرا به آمارها کافی بود تا عمق حجم فعالیت‌ها را درک کنیم. در سه‌ماهه نخست امسال، ۱۲۹۷ مداخله در بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی ثبت شده؛ بیش از ۴۱۰۰ خدمت سیار ارائه شده و تماس‌های دریافتی با خط ۱۲۳ به ۴۱۶۱ مورد رسیده است.
محمدرضا هوشیار، مدیرکل بهزیستی فارس، در ابتدای بازدید، نگاهی نو به نقش این مراکز ارائه می‌دهد: «ما شبکه‌ای از فعالان مردمی در محله‌ها شکل داده‌ایم که نه صرفاً مددکار، بلکه یار و همراه سلامت اجتماعی‌اند. در طرح خاتم، زنانی که روزی در معرض آسیب بودند، امروز با عزت‌نفس، توانمندی و تاب‌آوری روانی در جامعه فعالیت می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «بازگشت به زندگی سالم نه‌تنها ممکن، بلکه افتخارآمیز است. سال گذشته، در استان فارس، بیش از دو هزار نفر از بهبودیافتگان اعتیاد با حمایت این سازمان به زندگی سالم بازگشتند. مراکز گذری، خانه‌های بین‌راهی، گروه‌های خودیار و حلقه‌های انسانی تخصصی، این مسیر را ممکن کرده‌اند.»
قصه‌ی پشت صداها: جایی برای تنش، جایی برای آرامش
اورژانس اجتماعی، همان‌جایی‌ست که روزانه صدها تماس اضطراری از سراسر فارس به آن ختم می‌شود. پشت درهای شیشه‌ای، اتاق‌هایی ساده با میز و گوشی تلفن، اما آنچه در جریان است، تنها یک مکالمه نیست؛ مداخله‌ای تخصصی در دل بحران است.
در سه‌ماهه نخست امسال، ۴۱۶۱ تماس از طریق خط ۱۲۳ ثبت شده؛ تماس‌هایی در بازه‌ی گسترده‌ای از کودک‌آزاری، خشونت خانگی و فرار نوجوانان گرفته تا تهدید به خودکشی. این آمار، در مقایسه با مجموع ۱۴۰۰۳ تماس ثبت‌شده در سال گذشته، از افزایش چشمگیر مراجعه مردم به این خدمات حکایت دارد.
اعظم فرمانی، رئیس اداره اورژانس اجتماعی فارس که در جریان بازدید همراه ماست، می‌گوید: «اورژانس اجتماعی فقط یک مرکز نیست، بلکه شبکه‌ای متشکل از ۲۷ تیم سیار و ۲۷ مرکز ثابت در سراسر استان است. ما در دل بحران‌ها وارد می‌شویم؛ از طلاق‌های پرتنش گرفته تا کودکانی که بی‌خبر خانه را ترک کرده‌اند.»
او اضافه می‌کند: «در همین سه‌ماهه، ۱۲۹۷ مورد مداخله مستقیم در بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی ثبت شده و ۳۹۰ کودک کار نیز از چرخه آسیب خارج و به زندگی بازگردانده شده‌اند.»
آرامش، پشت یک تماس: مشاوره رایگان برای جامعه‌ای در اضطراب
چند کوچه آن‌سوتر، صدای مشاوران ۱۴۸۰ دنیای دیگری را رقم می‌زند. اتاق‌هایی مملو از روان‌شناس، تلفن‌هایی همیشه روشن و گفت‌وگوهایی که هرگز دیده نمی‌شوند اما اثرشان در جان جامعه باقی می‌ماند.
حمیدرضا محمودیان، معاون اجتماعی بهزیستی فارس، در همین رابطه می‌گوید: «در سال گذشته، بیش از ۱۷۱ هزار تماس مشاوره‌ای دریافت کردیم؛ تماس‌هایی از دل نگرانی‌های پنهان جامعه: از اختلاف‌های زناشویی و فشارهای روانی نوجوانان گرفته تا دغدغه مادرانی که نمی‌دانند چطور با فرزندشان گفت‌وگو کنند.»
در این سامانه، ۳۴ مشاور متخصص در سه شیفت کاری، پاسخگوی تماس‌ها هستند. تنها چهار شماره با این خدمات فاصله است: ۱۴۸۰؛ شماره‌ای که گاه می‌تواند فاجعه را پیش از شکل‌گیری، خاموش کند.
زنانی که امید را با دست‌هایشان می‌سازند
مرکز صنایع‌دستی مددجویان بهزیستی، ایستگاه سوم این تور رسانه‌ای بود؛ جایی که امید، خود را در چوب، چرم، خاتم، منبت و سفال بازآفرینی کرده است. زنانی که زمانی مددجو بودند، حالا استادکارانی‌اند که نه‌تنها نجات یافته‌اند، بلکه دیگران را نیز به زندگی برمی‌گردانند.
خانم اثنی‌عشری، معاون توانمندسازی و اشتغال بهزیستی فارس، می‌گوید: «در سال گذشته، بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان تسهیلات اشتغال به ۵۶۲۱ نفر پرداخت کردیم. همچنین ۱۴۵۰ مددجو کمک بلاعوض برای تأمین مسکن دریافت کردند. این‌ها فقط اعداد نیستند؛ هر عدد، یک خانواده است که آینده‌اش تغییر کرده.»
از نجات کودک تا درمان اعتیاد؛ گستره‌ای از خدمات بی‌صدا
بخش بزرگی از خدمات بهزیستی، در حوزه پیشگیری، درمان و بازتوانی است؛ حوزه‌ای که شاید کمتر دیده شود، اما شالوده ثبات اجتماعی بر آن استوار است.
بهزیستی را می‌توان فانوس خاموشی دانست که در دل تاریکی می‌تابد؛ سازمانی که هرچند مخاطبانش اغلب کسانی‌اند که در حاشیه‌اند، اما نقش بی‌بدیلش در بازگرداندن آسیب‌دیدگان به زندگی، آن را به ستون پنهان جامعه تبدیل کرده است.
به گفته هوشیار، در سه‌ماهه نخست امسال، بیش از ۱۸۵۰ نفر در مراکز کاهش آسیب شامل مراکز گذری، شلترها، موبایل ون‌ها و… خدمات دریافت کرده‌اند و ۵۹۰۰ نفر در مراکز اقامتی میان‌مدت تحت درمان پرهیزمدار قرار گرفتند.
مراکز اجتماع‌درمان‌مدار، جایی برای بازگشت به زندگی هستند و تنها در ماه نخست امسال، ۱۲۶ نفر توانسته‌اند در این مراکز به زندگی سالم بازگردند.
در حوزه کودکان نیز، طرح غربالگری اضطراب کودکان ۵ تا ۶ ساله، در کاهش تنش‌های روحی نسل جدید مؤثر بوده است. از ابتدای فروردین ۱۴۰۴ تاکنون، بیش از ۱۰ هزار کودک در این طرح شرکت کرده‌اند.
میان بحران و امید، تنها چهار شماره فاصله است
اگر روزی بحران بی‌هوا وارد خانه‌ای شود، اگر ترس یا خشم راه را ببندد، یا حتی اگر فقط کسی نیاز به شنیده‌شدن داشته باشد، سامانه‌هایی همچون ۱۲۳ و ۱۴۸۰ همان پناهگاه‌های بی‌صدایند که جامعه برای ترمیم خود، به آن‌ها تکیه دارد.
و اگر روزی خود ما یا یکی از اطرافیان‌مان در آستانه فروپاشی قرار گرفت، کافی‌ست به یاد بیاوریم:
بین ما و نجات، تنها سه یا چهار شماره فاصله است.
گزارش: سیده مریم ترابی
