آونگ پرس ، امروزه فشارخون بالا یکی از مشکلات بهداشتی در جهان محسوب می‌شود.
۳۰ درصد انسان‌ها در سراسر جهان مبتلا به پرفشاری خون هستند که بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ۳۳ درصد از مبتلایان بزرگسالان هستند. به عبارت دیگر از هر سه فرد بزرگسال، یک نفر مبتلا به پر فشاری خون است و هر چه سن افزایش می‌یابد خطر ابتلا به پرفشاری خون هم بیشتر می‌شود. پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ میلادی شیوع پرفشاری خون در جهان ۶۰ درصد افزایش یابد و به این ترتیب یک میلیارد و ۵۶۰ میلیون نفر از جمعیت جهان دچار فشار خون بالا باشند.
فشار خون بالا، دلیل اصلی بروز بیماری‌های قلبی_عروقی و سومین عامل کشنده در دنیا است؛ به طوری که از هر هشت مرگ در دنیا، یک مرگ مربوط به پرفشاری خون است و مهمترین عامل خطر بروز بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های کلیوی است. مطالعات نشان داده است که شیوع عوامل خطر بیماری‌های قلبی _ عروقی نیز در ایران بالاست.
پرفشاری خون چیست؟
فشارخون بالا به افزایش فشارخون سیستولی (۱۴۰ میلی متر جیوه و بالاتر) و فشارخون دیاستولی (۹۰ میلیمتر جیوه و بالاتر) و یا یکی از هر دو حالت اطلاق می‌شود؛ بنابراین فشارخون مساوی یا بیش از ۹۰ / ۱۴۰ میلی متر جیوه، فشارخون بالا محسوب می‌شود. افزایش هریک از عدد‌های حداکثر و حداقل فشارخون، فشارخون بالا محسوب می‌شود.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای کنترل فشار خون
انواع آجیل‌ها را به صورت خام و بدون نمک مصرف کنید. انواع بو داده سرشار از نمک بوده و منجر به افزایش فشارخون می‌شود.
از مصرف نمک در سر سفره پرهیز کنید و به جای آن از چاشنی‌هایی مانند سبزی‌های معطر تازه یا خشک مانند (نعناع، مرزه، ترخون، ریحان و…) یا سیر، لیموترش تازه و آب نارنج برای بهبود طعم غذا و کاهش مصرف نمک استفاده کنید.
کمبود کلسیم موجب افزایش فشارخون و در نتیجه ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود روزانه دست کم ۲ لیوان شیر یا ماست (از نوع کم چرب) استفاده کنید.
از غلات، نان و ماکارونی تهیه شده از گندم کامل (سبوس دار) به دلیل داشتن فیبر، ویتامین و املاح از جمله پتاسیم استفاده کنید.
ماهی‌هایی مانند قزل آلا، ساردین، خال مخالی، شاه ماهی منبع غنی امگا ۳، کلسیم و منیزیم است که باید در برنامه غذایی گنجانده شوند.
به دلیل نقش ویتامین C در کاهش فشار خون، مصرف سالاد و سبزی همراه با غذا و مصرف میوه‌ها در میان وعده‌ها توصیه می‌شود.
برخی سبزی‌ها مثل چغندر، هویج، کلم پیچ، اسفناج، کرفس، شلغم و انواع کلم، سدیم فراوانی دارد و بهتر است مصرف آن‌ها محدود شود.
در مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای و قهوه، اعتدال را رعایت کنید.
مصرف نمک را محدود کنید. بیشترین میزان مجاز نمک مصرفی در روز، یک قاشق چایخوری است.
از مصرف غذا‌های آماده نظیر انواع کنسروها، سوپ ها، سس سالاد، سویا سس، خردل، گوشت‌های نمک سود شده و دودی، گوشت‌های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس، تنقلاتی مانند چوب شور، چیپس، پفک و کراکرها، آجیل شور، خیارشور، زیتون، آبغوره و ترشی که نمک به آن‌ها افزوده شده، پرهیز کنید.
با توجه به تقش پتاسیم در پیشگیری و کنترل فشارخون، میوه‌هایی مثل موز، کیوی و پرتغال که حاوی مقادیر قابل توجهی پتاسیم است را در برنامه غذایی روزانه بگنجانید.
از کشمش به جای قند استفاده کنید، چرا که کشمش سرشار از پتاسیم است.
برای مصرف کمتر چربی ها، غذا‌ها را به صورت کبابی، تنوری، بخارپز یا آب پز مصرف کنید.
با توجه به اهمیت شناسایی زودهنگام بیماری‌های مزمن در کاهش عوارض این بیماری ها، پویش ملی سلامت با شعار «آگاهی زودتر، مراقبت موثرتر» از ۲۰ آبان در استان همزمان با سراسر کشور آغاز شده است و در این پویش افراد بالای ۱۸ سال و تمامی مادران باردار در هر سنی با اندازه گیری فشار خون و انجام رایگان آزمایش قند خون در مراکز دولتی ارائه دهنده خدمت در مناطق شهری و روستایی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
«مریم مهارت»، رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
