وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم تلاش کرده است تا در حوزه‌های مختلف از جمله جاده ضمن عمل به وظایف جاری، بخشی از تعهدات برای توسعه زیرساخت‌های کشور و همچنین تکمیل کریدور شمال-جنوب کشور را در اولویت قرار دهد و بخشی از آن را به انجام برساند.
در روزهای آینده آزادراه شیراز-اصفهان به طول کلی ۳۷۰ کیلومتر به عنوان بخشی از کریدور آزادراهی شمال-جنوب کشور حدفاصل شیراز-ایزدخواست به طول ۲۱۲ کیلومتر به بهره‌برداری می‌رسد تا بخشی از تلاش جمهوری اسلامی ایران برای احیای این مسیر مهم ملی و بین‌المللی از بندر انزلی در شمال به جنوب کشور، محقق شود.
احداث ۴ خط عبوری دو خط رفت و دو خط برگشت در مسیر آزادراه
آزادراه شیراز- ایزدخواست به طول ۲۱۲ کیلومتر به عنوان بخشی از آزادراه شیراز-اصفهان در ۴ خط عبوری شامل دو خط رفت و دو خط برگشت توسط شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با مشارکت سرمایه گذاران تکمیل شده و به زودی افتتاح می‌شود.
شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل به عنوان نماینده وزارت راه و شهرسازی ۵۰ درصد سرمایه احداث این آزادراه و سرمایه گذاران نیز ۵۰ درصد دیگر سرمایه‌گذاری این آزادراه را با هزینه ۸ هزار میلیاردتومان برعهده داشته‌اند و بر اساس ارزیابی‌ها، ارزش روز این آزادراه که در مرحله بهره‌برداری است ۲۵ هزار میلیاردتومان برآورده شده است.
آزادراه شیراز- اصفهان به دو قسمت تقسیم شده است که یک قسمت آن از شیراز تا ایزدخواست و قسمت دیگر آن از ایزدخواست تا اصفهان است. عملیات اجرایی آزادراه شیراز – ایزدخواست به طول ۲۲۵ کیلومتر در ۷ قطعه برنامه‌ریزی شد که قطعات یک، دو و سه آن به طول ۱۰۷ کیلومتر حدفاصل شهرهای سده تا ایزدخواست از مناطق سد ایزدخواست، کوه مروارید، روستای خسرو شیرین و رودخانه سفید می‌گذرد.
همچنین قطعات چهار، پنج، شش و هفت به طول ۱۱۸ کیلومتر حدفاصل شهرهای سده تا شیراز از مناطق تنگ براق، دشت کامفیروز، تنگ بستانک و تنگ خیاره گذشته و به بزرگراه شیراز – سپیدان متصل می‌شود.
بخش دیگر این آزادراه از ایزدخواست تا اصفهان به طول حدود ۱۱۶ کیلومتر حدفاصل شهرضا – سه راهی مبارکه – ایزدخواست در دست مطالعه است و طبق برنامه زمانی تعیین شده، عملیات اجرایی آن به‌زودی آغاز خواهد شد. هم اکنون با اتمام عملیات اجرایی قطعات یک تا شش این آزادراه، شاهد بهره برداری از ۲۱۲ کیلومتر از آزادراه شیراز – اصفهان، حد فاصل شیراز – ایزدخواست هستیم.
کاهش مسافت، افزایش ایمنی و صرفه‌جویی در مصرف سوخت
بخشی از مهمترین دستاوردهای این آزادراه شامل تکمیل کریدور شمال – جنوب، منطبق بر شبکه بزرگراهی آسیایی، کاهش مسافت ۱۳۴ کیلومتر فاصله شــیراز تا اصــفهان، افزایش ایمنی سفر، کاهش ۵۵۰ نفر کشته و مجروح در سال، صرفه‌جویی اقتصادی ۴۰ هزار میلیارد ریال در سال، کاهش مصرف سوخت ۱۳۶ میلیون لیتر در سال، کاهش ۱۲۰ دقیقه‌ای زمان سفر، کاهش خسارات سوانح به مبلغ ۳,۱۲۰ میلیارد ریال، است.
همچنین، استفاده از روسازی بتنی برای اولین بار در کشور، ملاحظات زیست‌محیطی کاشت ۱۰۰هزار اصله نهـال در حریـم آزادراه، رونق گردشگری عبور از مناطق زیبا شمال غربی استان فارس و عبور از سلسله جبال رشته کوه‌های زاگرس از دیگر دستاوردهای ساخت این آزادراه مهم در کشور است.
در طول مسیر این پروژه آزادراهی، ۲۵ دستگاه پل بزرگ به طول ۲۳۷۰ متر و ۵۹۲ دستگاه پل کوچک به طول ۸ هزار متر اجرا شده است. در طول مسیر ۱۰ مجتمع خدمات رفاهی نیز برای رفاه حال مسافران این مسیر احداث شده است.
کریدور آزادراهی شمال – جنوب کشور به منظور ارتباط دریای‌خزر به خلیج‌فارس طراحی شده و در دست اجراست. این کریدور از بندرانزلی آغاز و پس از عبور از شهرهای رشت، قزوین، تهران، اصفهان و شیراز به بندر عسلویه منتهی می‌شود. آزادراه شیراز – اصفهان به طول ۳۷۰ کیلومتر بخشی مهم از کریدور آزادراهی شمال – جنوب است که نقش هدایت ترانزیت را از مرکز کشور به سمت جنوب و بالعکس عهده دار است.
این آزادراه به عنوان مسیری میانبر دو مرکز مهم استان را به هم متصل می‌کند از این رو با توجه به کاهش چشمگیر طول مسیر و زمان سفر، نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت ایفا می‌کند. همچنین با توجه به مشخصات فنی بالای این محور نسبت به جاده قدیم، سبب افزایش ایمنی سفر و کاهش سوانح رانندگی در این بخش از کریدور خواهد شد. از سوی دیگر با توجه به وجود دو قطب‌های گردشگری اصفهان و شیراز در این محور، بهره برداری از این آزادراه در توسعه صنعت ایرانگردی و گردشگری و توسعه اقتصادی منطقه بسیار مهم و قابل توجه خواهد بود.
افتتاح مرتفع‌ترین پل آزادراهی کشور
پل سردار سلیمانی به طول ۲۶۴ متر یکی از پل‌های خاص این مسیر آزادراهی است که در قطعه ۳ واقع شده است و بر روی دره رودخانه سپیدرود به عنوان مرتفع ترین پل آزادراهی احداث شده است. عملیات اجرایی این پل با اتکا به توان داخلی در ۴۸ ماه به طول انجامیده است.
در این راستا علیرضا صلواتی -مجری کل طرح های آزادراهی جنوب و جنوب شرق کشور- گفت: پل سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در آزادراه شیراز-اصفهان، مرتفع ترین پل آزادراهی کشور است که به عنوان سازه برتر سال ۱۳۹۸ در پنجمین کنفرانس بین المللی پل دانشگاه صنعتی امیر کبیر انتخاب شد.
وی ادامه داد: این پل به طول ۲۶۴ متر در قطعه ۳ آزادراه شیراز-اصفهان قرار دارد و بر روی دره رودخانه سپید و در ارتفاع ۱۱۰ متری از کف دره واقع شده است. طول دهانه وسط آن ۱۲۵ متر و طول دهانه های کناری پل ۶۶ و ۷۳ سانتی متر است و خوردوهای عبوری به سهولت در عرض ۱۵ ثانیه از یک سمت به سمت دیگر پل تردد می کنند.
مجری کل طرح های آزادراهی جنوب و جنوب شرق کشور نوع پل را بتن دره‌ای پیش‌تنیده اعلام کرد و گفت: قالب بندی پل از نوع شاریو پیش تنیده و نوع رویه پل آسفالتی است و برای ساخت آن ۱۶ هزار و ۹۰۰ متر مکعب بتن ریزی صورت گرفته است و در عرشه آن ۱۱۴ قطعه بتنی به کار رفته است.
صلواتی احداث این پل در آزادراه شیراز-اصفهان را نمونه دیگری از توان و تخصص مهندسان ایرانی در تکمیل زیرساخت های حمل و نقل کشور دانست و اظهار کرد: مهندسان ایرانی با استفاده از تولیدات داخلی این پل را در عرض ۴۸ ماه احداث کرده اند که پیش از آن نیز در ساخت منطقه دو آزادراه تهران-شمال شاهد بهره مندی از توان و تخصص ایرانیان و خودکفایی در حوزه راهسازی به ویژه در ساخت تونل بودیم.
وی در خصوص دیگر ویژگی های پل سردار شهید قاسم سلیمانی توضیح داد و گفت: ارتفاع پایه های پل ۶۰.۵ متر و عرض پل ۲۵.۴ متر طراحی شده است و به منظور ساخت آن ۲ هزار و ۴۳۶ تن آرماتور بندی و ۲۴۵ کیلومتر کابل به کار رفته است.
اولین تجربه روسازی بتنی در آزادراه‌های کشور
در این راستا بر اساس اعلام شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل، محمود ملازینل -سرپرست معاونت ساخت و توسعه آزادراه‌ها- در آستانه بهره‌برداری از آزادراه اصفهان-شیراز گفت: با هدف کاهش هزینه‌های اجرایی و افزایش دوام رویه‌ها طبق متغیرهای ترافیک و مقاومت بستر در مسیرهای آزادراهی، روسازی بخشی از آزادراه شیراز-اصفهان به طول ۵۰ کیلومتر به‌صورت بتنی درزدار اجرا شده است.
وی از اجرای روسازی بتنی در بخشی از آزادراه شیراز-اصفهان خبر داد و گفت: یکی از مهمترین ویژگی‌های این روش روسازی افزایش ۲ برابری عمر رویه‌ها نسبت به روسازی آسفالتی است که موجب کاهش هزینه‌های نگهداری و در نتیجه حفظ راه‌های کشور به عنوان سرمایه‌های ملی است.
سرپرست معاونت ساخت و توسعه آزادراه‌ها ادامه داد: از دیگر ویژگی‌های روسازی بتنی می‌توان به عدم تغییر شکل دائمی نظیر شیار افتادگی، جمع و فتیله نشدن رویه زمان ترمز گرفتن خودروها و عبور از سرازیری‌ها و سربالایی‌ها، نرم و روان نشدن رویه در هوای بسیار گرم، مقاومت خزش بسیار بالا و قابلیت رویت مناسب تر در هنگام شب اشاره کرد.
ملازینل اجرای روسازی بتنی در آزادراه شیراز-اصفهان را اولین تجربه در پروژه‌های آزادراهی اعلام کرد و گفت: به منظور بررسی ویژگی‌های مختلف این نوع روسازی در پروژه‌های آزادراهی، ۵۰ کیلومتر از مسیر روسازی بتنی انجام شد و بعد از آن نیز در بخش‌هایی از آزادراه تهران-شمال این تجربه مورد استفاده قرار گرفت.
وی اجرای روسازی بتنی در مسیرهای آزادراهی را با در نظر گرفتن متغیرهای ترافیک و مقاومت بستر مناسب‌تر دانست و افزود: بیشترین حجم روسازی بتنی در مسیرهای آزادراهی در این آزادراه صورت گرفته است که به‌صورت روسازی بتنی درزدار غیرمسلح با ضخامت ۲۹ سانتی متر به همراه اساس تثبیت به ضخامت ۲۰ سانتی‌متر اجرا شده است.
