بیش از ۱۴۰۰ سال از بروز و ظهور اسلام می گذرد و فرهنگ زندگی مسلمانان اثرات فراوانی را در شهرها و روستاها کشورهای مسلمان برجای گذاشته است که نشان از نوعی <<سبک زندگی>> است که در آن فرهنگ دینی و بومی به منصه ظهور رسیده است. در دهه های اخیرگسترش و تقلید و تکرار الگوهای غربی باعث شد این هویت وفرهنگ در بسیاری از زمینه ها از جمله روشهای زیست و بسیاری از سنن وآداب اجتماعی به ضعف گراییده و الگوهایی غیر بومی تحت عنوان توسعه و پیشرفت وارد جامعه شده که گاه اهداف آن با اصول و ارزش های اسلامی و ملی جامعه همخوانی نداشته است.
فرهنگ و هنر نقش بسیار مهمی در شکلگیری هویت ملی و اسلامی دارند. این دو عنصر، نه تنها به عنوان ابزارهای ابراز وجود و تمایز فرهنگی عمل میکنند، بلکه به عنوان عوامل پیونددهنده افراد جامعه نیز به شمار میروند.
در بعد هویت ملی، فرهنگ و هنر به حفظ و انتقال تاریخ و سنتهای ملی کمک میکنند. این عناصر باعث میشوند که نسلهای جدید با گذشته ی خود آشنا شوند و از آن الهام بگیرند. به عنوان مثال ادبیات از طریق شعر، داستان و نثر، احساس تعلق به یک سرزمین و فرهنگ را تقویت میکند.
در بعد هویت اسلامی، فرهنگ و هنر اسلامی که بر پایه اصول اخلاقی و معنوی بنا شده است. نه تنها زیبایی را ترویج میکند، بلکه ارزشهای انسانی و الهی را نیز به تصویر میکشد.
به عنوان نمونه معماری اسلامی با ویژگیهایی چون گنبدها، منارهها و تزئینات خاص، نمایانگر هویت اسلامی در فضاهای عمومی و مذهبی است.
هنر میتواند به عنوان یک زبان مشترک عمل کند که افراد با پیشینههای مختلف را گرد هم میآورد. این انسجام اجتماعی به تقویت هویت ملی و اسلامی کمک میکند.
مراسم فرهنگی و هنری مانند جشنها و جشنواره ها و فستیوالها، فرصتی برای ابراز هویت ملی و اسلامی فراهم میآورند. نتیجه تقویت هویت ملی و مذهبی بدون تردید، انسجام اجتماعی خواهد بود.
از دیگر مزیتهای فعالیتها و رویدادهای فرهنگی هنری این است که به افراد این امکان را میدهد که خلاقیت خود را ابراز کنند و از این طریق هویت خود را شکل دهند. این خلاقیت میتواند به نوآوریهای فرهنگی و اجتماعی منجر شود.
و نهایتا اینکه فرهنگ و هنر میتوانند پلهای ارتباطی میان ملتها ایجاد کنند. این دیالوگ فرهنگی باعث معرفی هویت ملی و اسلامی به سایر فرهنگها و درک متقابل میشود.
خلاصه اینکه، فرهنگ و هنر نه تنها به غنای هویت ملی و اسلامی کمک میکنند، بلکه باعث تقویت پیوندهای اجتماعی، انتقال ارزشها و ایجاد فضایی برای خلاقیت و نوآوری میشوند. حفظ و ترویج این عناصر در دنیای امروز که جهانیشدن در حال گسترش است، از اهمیت ویژهای برخوردار است.