نشست تخصصی و کارشناسی گفتمان علمی با موضوع فضای سبز شهر شیراز با حضور معاون انسانی محیط زیست فارس، رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر شیراز، معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه شیراز و برخی اعضای تشکل‌های محیط زیست و کارشناسان امروز، ۱۵ اسفندماه در سالن شهید مصطفوی دانشگاه شیراز برگزار شد.
معاون انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس در این نشست و گفتمان علمی با تاکید بر همگانی بودن مسئولیت‌های حفظ محیط زیست گفت: وظایف و مسئولیت‌ها برای حفظ محیط زیست به دستگاه خاصی مربوط نیست، در ماده ۵۰ قانون اساسی هم صراحتا این موضوع مورد تاکید قرار گرفته است.
قاسم نهاوندی با پاسخگویی به سئوالات مطرح شده افزود: این تفکر اشتباهی است که ما فکر کنیم یک دستگاه خاص بتواند همه مشکلات و مسایل محیط زیست را حل کند، بنا بر این آحاد جامعه باید برای حفظ محیط زیست دغدغه‌مند باشند.
وی با اشاره به شاخص‌های بین‌المللی عملکرد زیست محیطی در کلان‌شهرها یادآور شد: برخی سازمان های بین‌المللی بر اساس این شاخص مسایل محیط زیست را بررسی و برای کشورها تعیین رتبه می‌کنند، در سال ۲۰۲۴ کلان شهر شیراز عنوان پایتخت محیط زیست شهرهای آسیایی را به دست آورد، این جایگاه بر اساس شاخص یاد شده و در مقایسه با حجم آلودگی‌های بسیاری از شهرهای آسیایی به شیراز داده شده است البته این رتبه به معنی آن نیست که شیراز هیچ نوع آلودگی ندارد یا چالش‌های محیط زیست در این شهر نیست بلکه در مقایسه با کلان‌شهر های آسیا از وضعیت بهتری برخوردار بوده است و قطعاً برای رسیدن به شرایط ایده‌آل باید تلاش بیشتری کرد.
معاون انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس ادامه داد: از جمله چالش‌های زیست محیطی در کلان شهر شیراز موضوع سد تنگ سرخ است، محیط زیست تاکنون بارها به این موضوع ورود کرد و پیگیری‌هایی انجام داده است.
رصد و پایش ساخت سد تنگ سرخ توسط محیط زیست
وی افزود: محیط زیست استان فارس با اهمیت دادن به ضوابط و مقررات وقائل بودن به ارزیابی‌های محیط زیستی به موضوع سد تنگ سرخ ورود کرد و چشم‌اندازهای وسیع‌تری برای بررسی احداث این سد در نظر گرفت، از این به بعد هم احداث این سد در رصد و پایش محیط زیست قرار خواهد داشت، تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد هم می‌توانند در این زمینه مطالبه‌گر باشند.
نهاوندی به موضوع آلودگی‌های رودخانه چنار راهدار هم پرداخت و افزود: این رودخانه و مسیل آب شیراز قطعا آلودگی‌هایی دارد، این موضوع هم از مطالبات محیط زیست در شیراز است.
وی با تأکید بر اینکه محیط زیست یک دستگاه نظارتی و حاکمیتی است و عملا فاقد اختیار و وظیفه برای عملیات اجرایی است، بیان کرد: در این حوزه نیز با جدیت ورود شده و بارها موضوع آلودگی چنار راهدار را به مسئولان شهری گوشزد کرده و حتی پرونده‌های قضایی متعددی را به جریان انداخته است.
معاون محیط زیست فارس تأکید کرد: حل معضل چنار راهدار مستلزم همت و همکاری تمامی دستگاه‌های مربوطه بوده و بنا به اظهار مجریان مرتبط، نیاز به اعتبارات کلان دارد. با این وجود محیط زیست در اندازه توان و بضاعت خود در این موارد ورود کرده و برای حل اساسی چالش‌ها و آلودگی‌ها با تمامی توان پیگیری خواهد کرد.
نهاوندی با بیان اینکه اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس در کارگروه کاهش آلودگی هوا با مصوبات و برنامه‌های منسجم برای کاهش آلودگی‌های استان فارس و شهر شیراز اقدامات شایسته انجام داده است، گفت: محیط زیست فارس بر روی کارکردهای موثر این کارگروه بسیار حساس است و در برگزاری جلسات منظم آن اصرار و پافشاری دارد.
بسیاری از صنایع به شدت تحت پایش هستند
وی بیان کرد: کلان‌شهر شیراز در سال جاری ۹۶ درصد روزها هوای پاک و قابل قبول داشته و فقط ۴ درصد روزها برای گروه‌های حساس هوای ناسالم وجود داشته است، این در حالی است که هیچ‌کدام از کلان شهرها از چنین موهبتی برخوردار نبوده‌اند. قطعاً نظارت‌ها و پایش آلودگی هوای شیراز در ایجاد شرایط اثربخش بوده است، بسیاری از صنایع به‌شدت تحت پایش و مراقبت هستند ، همه کشتارگاه‌های دام و طیور مجهز به تصفیه فاضلاب هستند و خوداظهاری ارائه می‌دهند.
معاون انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس به برخی دیگر از اقدامات محیط زیست برای سالم‌سازی محیط اشاره کرد و گفت: همه بیمارستان‌های فارس مجهز به دستگاه بی خطرساز زباله‌های بیمارستانی هستند و تمامی واحدهای صنعتی فعال تصفیه فاضلاب دارند، هر چند در بسیاری موارد هم مشکلاتی وجود دارد و این مشکلات را انکار نمی‌کنیم، در حوزه مدیریت پسماند در بسیاری از شهرستان‌ها همچنان مشکلاتی وجود دارد که باید شرایط برای دفع بهداشتی آن فراهم شود.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم دانشگاه شیراز نیز در این نشست به موضوع تخریب باغات در منطقه قصردشت و دراک اشاره کرد و خواستار شدت عمل و اجرای قانون برای حفظ باغات در مناطق مذکور شد و گفت: تخریب باغ‌ها در شیراز خیانت به مردم است، شیراز شهر زیبایی است که باید در حفظ زیبایی‌های شهری آن بکوشیم و همه ما مسئولیت داشته باشیم و مراقبت کنیم.
اهمیت توجه به فضای سبز در کمربندی‌های شیراز
احمدرضا خسروی با اشاره به سیل دروازه قرآن شیراز در سال‌های گذشته یاد آور شد: سیل سال‌های گذشته در شیراز نتیجه همین تخریب‌ها در طبیعت است، عمران و آبادانی در شیراز باید با اولویت حفظ باغات این شهر باشد، آیا فکر اساسی برای فضای سبز کمربندی‌های شیراز شده است؟ کاشت یک درخت زمینه تنفس سالم برای ۱۸ نفر فراهم می‌کند. مدیریت شهری شیراز باید با حساسیت بیشتری از فضای سبز شیراز مراقبت کند.
نقیبی، معاون سازمان سیما و منظر و فضای سبز شهرداری شیراز هم با پاسخگویی به برخی سئوالات مطرح شده به موضوع آتش‌سوزی‌های عمدی در شیراز اشاره کرد وگفت: بسیاری از آتش‌سوزی‌ها عمدی است، بقایای این آتش‌سوزی‌ها تبدیل به زغال می‌شود و توسط سودجویان عرضه می‌شود، محیط زیست و مسدولان شهری در مناطق مختلف باید نسبت به آتش‌سوزی‌های عمدی واکنش بازدارنده نشان دهند، آتش‌سوزی در مناطق محیط زیست نشان داده است که بعد از هر آتش‌سوزی قاچاق زغال به‌شدت افزایش می‌یابد، بنا بر این آتش‌سوزی‌ها عمدی است و تردیدی در آن نیست.
بهمن ایزدی، فعال محیط زیست، پژوهشگر و عضو تشکل‌های زیست محیطی نیز در این نشست با بیان اینکه نگهداری درختان در منازل شهری موضوع مهمی است که باید بیشتر از آن مراقبت شود، گفت: در بسیاری از منازل شهری شیراز درختانی وجود دارد که با تبدیل این منازل به آپارتمان متاسفانه درختان آنها از بین می‌روند.
وی ادامه داد: با سرعت آپارتمان‌سازی در شیراز پوشش فضای سبز در خانه‌های ویلایی از بین می‌روند و متاسفانه مسئولان شهری توجهی نمی کنند ، نیاز است در شیراز باغ‌های گیاه شناسی تاسیس و مراقبت شود و سازگاری بیشتری ایجاد کرد که فضای سبز شیراز بیشتر مراقبت شود.
